Kireç Çeşitleri, Kireç nedir? Kireç nasıl elde edilir? Kireç çeşitleri nelerdir? Kireç hakkında bilgi.

Kireç Çeşitleri Organik olmayan (anorganik) bir bileşiktir. Kalsiyumun oksidi, hidroksidi ve karbonatı hep birer «kireç» tir; ancak, aralarında fark vardır. Kalsiyum karbonata «kalker» (kireç taşı) denir. G^ne kalsiyum karbonatın güzel kristal yapıda olanı «mermer» adını alır. Kireç taşının (kalsiyum karbonatın) ısıtılarak karbon dioksidinin uçurulmasıyla «kalsiyum oksit,» (sönmemiş kireç) elde edilir. Kalsiyum oksit (CaO) su etkisiyle «kalsiyum hidroksit»» (sönmüş kireç) olur. Halk dilinde sönmemiş kirece yalnızca «kireç» denilir.

Kireç elde etmek için çeşitli usuller kullanılmaktadır. Kireç elde etmede ısıtma, ortam sıcaklığı 900- 1000° arasında olacak şekilde ayarlanmalıdır. İlkel usullerle çalışan fırınlar fazla yakıt sarf edarler. Kireç önemli bir yapı malzemesi olduğu için bugün daha ileri usuller kullanılmaktadır. En önemlileri şunlardır:

1. — Tekne Fırınları: Dik veya tekne biçiminde konik fırınlardır. Yakıt, kireç taşı ile ya beraber, ya da ayrı konur. Küçük çapta çalışan bu fırınlarla küçük ihtiyaçlar karşılanabilir.

2. — Halka Fırınları (Hoffman Fırınları): Halka biçiminde dizilmiş 12-20 kamaradan meydana gelir. Eskiden tuğla yapımında kullanılırken sonradan kireç elde etmede de kullanılmış, iyi sonuçlar alınmıştır. Bu fırınlarda yakıt sarfiyatı çok azdır. Yakıtın yakılmasından çıkan sıcak gazlar ısılarını verinceye kadar fırının kamaralarını dolaşır, yanma devresine girmemiş kireç taşlarını da ısıtarak İşlemin daha çabuk, daha kolay olmasını sağlar. Bu fırınlar durmadan çalışırlar.

3. — Döner Fırınlar: Daha çok Amerika’ da kullanılan bu fırınlar çimento fırınlarına benzer. Kuruluş masrafları ağırdır.

indir

Kireç Çeşitleri

Kirecin en çok kullanıldığı yer yapı İşleridir. Yapılarda harç ve badana işlerinde ki-
reç suyla söndürülür, sönmüş kireç (kalsiyum hidroksit) halinde kullanılır. Sönmüş kireç suda çok az çözünür. Çözünmemiş kısmından süzülmüş renksiz çözeltiye «kireç suyu» denir.

Kirecin çeşitli cinsleri vardır. Başlıcaları şunlardır:

Beyaz Kireç: Saf kalsiyum oksittir. Yalnız havada sertleşir. Karbon dioksit alarak «kalsiyum karbonat» haline geçer. Yapılarda kullanılır.

Dolomit Kireci: İçinde, kalsiyum oksidin yanında mağnezyum oksit de bulunan cinsidir. Bu da yalnız havada sertleşir.

Su Kireci: İçinde silikatlı bileşikler vardır. Hem havada, hem de suda sertleşebilir.

Hidrolitik Kireç: İçindeki silikatlı bileşikler su kirecinden fazladır. Suda da, havada da sertleşir. Bütün öteki kireçlerden daha serttir.

Kireçleşme Nedir

Vücudumuzdaki kalsiyum tuzlarının dokularda, bunların görevlerine engel olacak şekilde birikmesine «kireçleşme» denir. Bitkilerin hücre zarlarında kalsiyum karbonatı, kalsiyum oksaliti gibi kalsiyum tuzlarının toplanması da kireçleşmedir.

Kireç kaymağı

Sönmüş kireç (kalsiyum hidroksit) içinden klor gazı geçirilirse elde edilen bileşik «kalsiyum hipoklorit» tir, buna «kireçkaymağı» denir. Kuru halde gevşek beyaz bir tozdur. İçinde biraz kalsiyum klorür de vardır.

Kireçkaymağı içinde gevşek bağlanan klor kolaylıkla bileşikten .ayrılabilir, çevresine etki eder. Bu sırada birçok bileşikleri bozar, canlı hücrelere de öldürücü etkileri olur. Kireçkaymağı bu özelliklerinden dolayı hem «dezenfektan» (mikrop kırıcı), hem de beyazlatıcı olarak kullanılır. Kireçkaymağının içindeki klor beyazlatılacak eşyanın boyasını bozarak boyanın yapıştığı yerden temizlenmesini, böylece lekelerin, yağların, kirlerin ortadan kalkmasını sağlar.